Tatiller sona erdi, öğrenciler için yeni bir eğitim-öğretim yılı başlamak
üzere. Yaza veda ettiğimiz bu eylül ayında sizlere merhaba derken,
hayatımızın her alanına dokunan dijitalleşmenin etkilerinden söz
etmek istiyorum.
İş, eğitim, sosyal ilişkiler ve hatta dinlenme biçimlerimizin bile
ekranlara bağlı olduğu günümüzde; telefonlar, bilgisayarlar ve
tabletler aracılığıyla sürekli bir bilgi akışına maruz kalıyoruz. Bu
durum, son yıllarda sıkça duyulan bir kavrama işaret ediyor: “Zihin
yorgunluğu.”
Sürekli uyaran altında kalmak, zihnimizi oldukça yorabiliyor. Zihin de
tıpkı beden gibi dinlenmeye ihtiyaç duyuyor. Ancak günümüz insanı –
özellikle gençler– gün boyu kesintisiz bildirimler, e-postalar ve sosyal
medya içerikleriyle kuşatılıyor. Beynin bu sürekli “tetikte” olma hali,
dikkati toplamakta güçlük, unutkanlık, kaygı ve duygusal
dalgalanmalar gibi sonuçlara yol açabiliyor.
Mesleki deneyimlerime göre en çok etkilenen grubun gelişim
çağındaki çocuklar ve gençler olduğunu gözlemliyorum. Çünkü
onların dikkat süreleri, odaklanma becerileri ve duygusal
dayanıklılıkları henüz tam anlamıyla gelişmemiş durumda. Aşırı ekran
süresi; uyku düzeninden akademik başarıya, sosyal ilişkilerden öz
güvene kadar pek çok alanda olumsuz etkilere neden olabiliyor.
Peki, ne yapabiliriz?
Dijital dünyanın nimetlerinden tamamen vazgeçmek ya da çocukları
dijitalleşmeden uzak tutmak elbette mümkün değil. Ancak zihin
yorgunluğunu azaltmak için küçük adımlar atılabilir:
• Günün belirli saatlerinde ekran kullanımını sınırlamak,
özellikle yatmadan önce ekranlardan uzak durmak uyku
kalitesine katkı sağlayabilir.
• Zaman zaman “dijital detoks” günleri belirlemek,
• Doğa yürüyüşleri, kitap okuma, yüz yüze sohbet gibi
zihni besleyen alternatifleri haftalık rutine dahil etmek,
• Çocuklara rol model olarak sağlıklı teknoloji kullanımını
göstermek.
Teknoloji, doğru kullanıldığında hayatı kolaylaştıran önemli bir
araçtır. Ancak sürekli uyarana maruz kalmak zihnimizi yorar.
Dengeli kullanım, dijital çağın bizden götürdüklerini azaltmanın
en etkili yollarından biridir.
Sağlıklı bir gelecek, dinlenmiş ve berrak bir zihinle mümkündür.
Sağlık ve sevgiyle kalın…