Dünü hatırlarız, bugünü yaşarız, yarını hayal ederiz. Dünü yaşadık, bugünü yaşıyoruz, yarını yaşayacağız. Dünü okumak kolay, bugünü anlamak mümkün, yarını keşfetmek ise zordur. Bunun için farklı aletlere ve donanımlara ihtiyaç vardır.
Avlanmak, anlamak, düşünmek, tahmin etmek gibi manaları olan bir kökten türeyen Arapça firaset kelimesi “işin iç yüzüne nüfus etmek ve ustalık becerisi” olarak tarif edilmektedir. Düne ve bugüne ait bilgi ve belgeleri değerlendirerek yarınla ilgili kanaat oluşturmak, firasetin ilk şeklidir. Bilinenlerden bilinmeyeni elde etmek…
Firasetle ilgili meşhur hadisi, Tirmizî rivayet etmiştir: “Müminin firasetine dikkat ediniz. Çünkü o Allah’ın nuru ile bakar” , “Âlimlerin firasetinden sakınınız” şeklinde bir rivayet de vardır. (Keşfu’l –Hafâ, 1/41)
Dünyaya, eşyaya, insana ve olaylara bakarak herkesin görmediğini görmek, sıradan bir iş değildir. İsanoğlunda var olan bu kabiliyetin geliştirilmesi ve insanoğlunun hizmetine sunulması, gözü ve gönlü aydınlanmış insanların varlığını gerektirir. Buharî ve Müslim’in naklettiğine göre Hz. Peygamber, şöyle dua ediyordu: “Gönlüme bir nur, gözüme bir nur lutfeyle Allah’ım…” (Buharî Daavat 9/Müslim, Müsafirin, 118)
Şimdi şu ayetlerdeki “nur” üzerinde biraz daha düşünebiliriz:
“Rabbinden gelen bir nurla aydınlansın diye Allah’ın, kalbini, kendisiyle tam teslimiyet arzusuyla genişlettiği kimse, kalbi kör olanla bir olur mu?” (Zümer, 39/22)
“Ruhen ölü iken hayata kavuşturduğumuz ve insanlar arasında yolunu bulması için kendisine nur verdiğimiz kimse hiç içinden çıkamayacağı derin karanlığın içine gömülüp kalmış biri gibi olur mu? (En’am, 6/122)
Nazar dahi gözde olur
Kimde ne var bakan görür
Tama ona düşman olur
Gözden savar ol nişanı
Yunus
Heratlı Abdullah’ın Menazilu’s-sairin isimli eserini şerheden İbn Teymiyye’nin talebesi İbnu’l Kayyim el-Cevziyye firaset için üçlü bir tasnif getirmektedir:
Yaratılışla ilgili firaset: İnsanın fizikî yapısına, boyuna, rengine bakarak onun karekteri hakkında bilgi vermek. İnsanın getirdiği kanaat ve görüşler Riyazet ve mücahede esaslarına riayet eden insanların elde edebileceği ufuk.Çağın getirdiği virüsler sebebiyle manevi dünyadan uzaklaştığımız “gönül gözü” terimi istihza ve alay konusu olduğu için Yunus’un şu tespiti ne yazık bize hitap etmemektedir.
Erenlerin nazarı toprağı gevher eyler
Erenler kademine toprak olasım gelir
İsmail Hakkı Bursevî ise Necmuddin-i Kübra’nın Usulu’l Aşere isimli eserini şerhederken firaset sahiplerini dörtlü bir kademeyle tanıtmıştır: İman-velayet-nübüvvet-risalet.
Gönül adamları, “Arif için işaret yeterlidir” diyorlar. Kur’an-ı Kerim ise şöyle diyor: “Şüphesiz bütün bunlarda işaretlerden anlam çıkarılmasını bilenler için nice derler vardır.” (Hicr, 15/75)
Düne bugüne ibret nazarıyla bakanlar yarını da görebilirler. Çünkü önlerini “nur” aydınlatmaktadır. “Onların nuru önlerinden ve sağ yanlarından koşar gelir, onları aydınlatır. Onlarda şöyle yalvarırlar…” (Tahrim, 66/8)
İnsanın iç zenginlik ve derinliklerini keşfederek sahte gerçeklerden vazgeçen göz ve gönül sahipleri şaire kak vereceklerdir.
Issız çölde serabı hayal bilenler Yarab,
Bilmezler ki, hakikat bildikleri tam serab
-------------------------
Haberin Doğrusu En Güncel Haber
Haberin Doğrusu, Bursa haber, Bursa son dakika, Doğru haber, Son dakika, Bursa iş dünyası, Bursaspor, Bursa hava durumu, Bursa nöbetçi eczaneler, Bursa ekonomi haberi, Bursa kapalıçarşı, Bursa trafik durumu